نقش مهم تنفس در درمان چاقی

چاقی بیماری است چند عاملی و به همین ترتیب درمان آن نیز به رعایت عوامل متعددی بستگی دارد هر چند که معمولا درمان چاقی مترادف با کاهش دریافت کالری و رژیم غذایی از یکسو و افزایش فعالیت بدنی میباشد که هر دوی این موارد در جای خود صحیح است لکن بسیاری از علل هورمونی , وراثت , استرس های روحی , عادات رفتاری غلط , بیماری ها و ....در بروز پدیده چاقی و در عین حال جلوگیری از درمان مطلوب آن نقش دارند .

اگر بپذیریم که معضل چاقی یکی از قدیمی ترین مشکلات بشر در طول دهه های گذشته بوده که تمرکز زیادی در مراکز تحقیقاتی جهت درمان آن صورت پذیرفته و در عین حال همه ساله شاهد رشد هرچه بیشتر این پدیده در جوامع مختلف هستیم  پی به پیچیدگی موضوع در امر درمان این بیماری میبریم .

از سوی دیگر وجود ارتباط بین چاقی و سایر بیماریها و قرار گرفتن حیطه وسیعی از بیماری های شایع و پر دردسر در زمره مواردی که شیوع آنها رابطه مستقیم با اضافه وزن دارد ، آدمی را بر آن میدارد تا از حداکثر راهکارهای موجود جهت پیشگیری ,کنترل و درمان آن بهره جوید کافی است نگاهی اجمالی به لیست بیماریهای مرتبط با چاقی بیندازیم ، مواردی مانند بیماری های قلبی , دیابت , افسردگی و عدم اعتماد به نفس , کمر درد , آرتروز , بیماری های ریوی , گوارشی و ...... آنگاه درخواهیم یافت که درمان این بیماری تا چه حد بر میزان سلامت عمومی در جامعه تاثیر گذار خواهد بود .

آنچه در این مجال به آن خواهیم پرداخت نقش تنفس صحیح در پیشگیری و درمان چاقی میباشد. شاید در نگاه اول این موضوع با توجه به اینکه ما همواره به طور ناخودآگاه در حال تکرار عمل دم و بازدم هستیم کمی تعجب برانگیز باشد لکن آنچه مد نظر است تنفس به شیوه صحیح آن بوده که نقش زیادی در افزایش خون رسانی و دریافت اکسیژن از یکسو و از سوی دیگر با افزایش تمرکز , کاهش اضطراب و کنترل احساسات در افراد که همگی از معضلات مبتلایان به چاقی میباشد دارد .

امروزه پایه اکثر روش های ریلکسیشن یا تن آرامی و یوگا و NLP و هیپنوتیزم  بر مبنای کنترل و انجام تنفس صحیح میباشد و جالب است بدانیم به همین ترتیب آموزش تنفس صحیح از اصول مهم  در درمانهای پیشرفته و مدرن در چاقی میباشد .

تنفس و یک نکته فیزولوژیک

شاید یک تصور عمومی براین باشد که انسان در شرایط عادی در هنگام فعالیت قند ها را به عنوان مرجع تامین انرژی خود میسوزاند و در حالت فعالیت چربی های ذخیره شده در بدن را مصرف مینماید. اما جالب است که بدانید چربی منبع عمده تامین انرژی در حالت خواب یا استراحت مطلق است و دراین شرایط قند کمتری مصرف میشود چرا ؟

پژوهشها نشان داده است که انتخاب و شرط لازم بدن برای تامین ماده غالب انرژی میزان اکسیژن دردسترس سلولهاست بطوریکه در شرایطی که میزان اکسیژن نسبت به فعالیت در حال انجام زیاد باشد در بدن چربی سوزی و اگر که با متوسط باشد قند سوزی صورت میگیرد به همین دلیل است که در زمان خواب که تنفس صورت میگیرد لکن فعالیتهای اندامها و ارگانهای بدن درحداقل است چربی به منبع غالب تامین کننده بدن تبدیل میشود و در حالت ورزش هم که  تعداد و حجم تنفس افزایش مییابد باعث مصرف چربی بعنوان انرژی غالب میشود .

تنفس و افزایش تمرکز و کاهش اضطراب

همانگونه که ذکر شد نحوه تنفس صحیح  از مهمترین و پایه ای ترین روش های کاهش اضطراب , خشم و افزایش تمرکز میباشد به نحوی که تقریبا تمامی تکنیک هایی که برای رفع این موارد صورت میگیرد از این روش بهره میجویند که پرداختن به جزییات این مسائل از حوصله بحث ما خارج است

اما واقعیت این است که عدم تمرکز مناسب به همراه وجود استرسهای درونی از مهمترین عوامل عدم درمان مناسب در چاقی میباشد  بسیاری از افراد در شرایط عادی خود را ملزم به رعایت برنامه غذایی خود میدانند اما با قرار گرفتن در محیطهای عمومی و خانوادگی  و قرار گرفتن در کنار افراد مختلف به سرعت شرح وظایف کاری خود را در رابطه با لاغری فراموش کرد و ناخودآگاه عادات غلط گذشته را که منجر به پرخوری میشود مجددا تکرار مینمایند  به عبارت دیگر  بهم خوردن تمرکز در محیط های گروهی در این افراد باعث عدم رعایت برنامه درمان چاقی میشود و دریافت رژیم غذایی برای این افراد کمترین تاثیر را دارد .

از سوی دیگر بسیاری از شرایط روحی خاص مانند خشم , یاس و افسردگی , دلشوره و اضطراب و هیجان و حتی شادیهای مفرط باعث نوعی حس فراموشی در افراد در رابطه با آنچه که میباید انجام پذیرد ایجاد میکند و نتیجه آن شکست برنامه درمانی است  بسیاری ازاین حالتها برای مبتلایان به اضافه وزن آشنا و قابل تجربه است و بسیاری ازاین افراد در پی راهی هستند که بتوانند از این گونه خوردن ها که ارتباطی با پدیده گرسنگی ندارد پرهیز نمایند .

در هنگام ایجاد آرامش با تصحیح  نحوه تنفس باید توجه داشت که دو نکته مهم  باید مد توجه قرار گیرد :

الف- نحوه انجام تنفس :

یک تنفس صحیح برسه اصل ساده استوار است :        1. دم عمیق      2. نگهداری تنفس        3. بازدم عمیق

 دم عمیق : فرو بردن هوا به  ریه ها مطلوب ما نیست مگر شرایط زیر را داشته باشد :

-          آهسته و آرام باشد زیرا تنفس سریع حجم ریه را بطور کامل پر نمیکند .

-          نفس عمیق باید شکمی باشد تا علاوه بر قسمتهای فوقانی , قسمتهای تحتانی ریه نیز پر شود این روش باعث حضور اکسیژن بیشتر و افزایش دامنه حرکت دیافراگم و حرکت مایع لنف و تبادل هرچه بیشتر سموم با اکسیزن و مواد غذایی موجود در خون تمیز میگردد و همین امر باعث بهبود متابولیسم سلولی میگردد

نگهداری تنفس :

مهمترین قسمت تنفس است و اگر هوا را به اندازه کافی در ریه خود نگهدارید باعث تبادل هرچه بهتر دی اکسید کربن با اکسیژن میگردد و اکسیژن نقش اساسی در سوختن چربیها دارد.  در تنفسهای معمولی این تبادل بخوبی صورت نمیگیرد .

بازدم عمیق : بازدم عمیق نیز باید دارای دو خصوصیت مهم باشد :

-          آهسته و سطحی باشد .

-          از راه بینی باشد و تنها در لحظات آخر دهان باز شود و هوای باقی مانده را با فشار بیرون دهد .

در بازدمهای معمولی حدود 1300 تا 1500 میلی لیتر از هوای بازدمی ریه ها تخلیه نمیگردد،به همین دلیل ریه ها از مواد مسموم و عمدتا دی اکسید کربن به طور کامل خالی نمیشوند .

ب- شمارش آگاهانه تنفس :

در مورد تکنیک صحیح تنفس در جای خود مفصل به آن خواهیم پرداخت لکن در مورد  شمارش تمرکز بیاد داشته باشید که توجه و دقت در این  باعث میگردد که هم تعداد و هم سرعت تنفس به اندازه ای که می خواهیم باشد و هم اینکه شمارش تنفس و تمرکز بر روی شمارش باعث ایجاد حس آرامش و عدم توجه به عوامل استرس زای درونی و بیرونی میگردد و در نتیجه در مواقع بحرانی اگر این تکنیک جایگزین استرس اصلی گردد از ایجاد پدیده پر خوری عصبی جلو گیری میگردد .

برای داشتن اطلاعات بیشتر دراین مورد کتب بسیاری در زمینه های هیپنوتیزم علمی – یوگا – ریلکسیشن و NLP و ...در بازار موجود بوده که هریک قطعا با روش های مختلف به بحث کنترل تنفس با تکنیک های مختلف پرداخته اند.  دراینجا یکی از ساده ترین و قابل فهم ترین و اجرایی ترین نوع این روش به شما معرفی میگردد  و به امید خدا شما میتوانید با توجه به استمراردرمطالعه هر چه بیشتر در این راه پیشرفت نمایید .

انجام تمرینات تنفسی :

در تمرینات تنفسی در جهت  کمک به چربی سوزی بهتر است در طول روز سه تا چهار بار در فواصل مشخص مبادرت به انجام تمرین نمود و در هر مرحله در حدود 5 تا 15 دقیقه  برای انجام این مرحله وقت گذاشت از زمانهای مناسب برای انجام تمرینات تنفسی میتوان به صبح هنگام بلند شدن , قبل از خواب و بعد ازفعالیتهای هوازی اشاره کرد .

معمول ترین فرمول تنفسی  یک – چهار – دو نام دارد یعنی اگر زمان دم عمیق خود را یک فرض کنید چهار برابر این زمان  باید در مرحله نگهداری تنفس بوده و دو برابر زمان دم  عمل بازدم عمیق را انجام دهید ، البته این فرمول را میتوان کمی تغییر داد ولی نکته مهم این است که زمان نگهداری تنفس همیشه باید طولانی ترین زمان در یک تنفس صحیح باشد .

هم وطنان عزیزی که می خواهند سبک تغذیه خود و خانواده را تغییر دهند توصیه می کنیم یک بار از انواع رژیم های مانند: رژیم افزایش وزن، تغذیه دوران شیردهی، برنامه غذایی دوران نوجوانی، تغذیه دوران بارداری، برنامه غذایی ورزشکاران، رژیم غذایی کاهش چربی خون و دیگر رژیم های آنلاین سایت وزن من استفاده نمایند.