1- رساندن قند خون و چربیهای بدن به حد قابل قبول نزدیک به طبیعی
2- کاهش وزن بیماران چاق در محدوده 2-4کیلوگرم در ماه
3- تنظیم نوع و میزان غذا – مصرف غذا در زمان معین و بصورت منظم – فاصله گذاری بین غذاها بصورت دفعات زیاد و حجم کم
4- استفاده از فعالیت بدنی مناسب و منظم با 60-70% توان قلبی
5- کاهش میزان مصرف کربو هیدراتها و تامین بیشتر کالری براساس پروتیئنها و چربیها نسبت به رژیم افراد معمولی
6- انجام دوره ای آزمایشات به جهت کنترل منظم میزان قند خون و چربیها با تستهای قند خون ناشتا HbA1c , آزمایش ادرار ,کلسترول , تریگلیسرید , HDL LDL
اصول رژیم غذایی دیابت در بیماران دیابتی
1- میزان کربو هیدرات دریافتی در محدوده 40-50% کل غذای دریافتی باشد (نرمال 60-70%)
2- حداکثر چربی دریافتی 30-40% با کنترل منظم میزان چربی
3- از کل چربیهای دریافتی کمتر از 10% آن از نوع چربیهای حیوانی یا گیاهی جامد باشد.
4- از رژِیمهای با کاهش وزن سریع به جهت احتمال افزایش چربی بد خون ( LDL) اجتناب گردد.
توصیه های تغذیه ای در بیماران دیابتی
1- مصرف قند های ساده و یا نشاسته هر یک دارای خواص و معایبی می باشد ولی توصیه گردیده است که کمی بیش از 50% آن از نوع کربو هیدراتهای پیچیده (نشاسته) و کمتر از 50% آن از نوع قندهای ساده باشد.
2- سعی کنید به جای مصرف نان از غلات و بخصوص از مواد حاوی سبوس استفاده کنید.
3- از مصرف شیرینیجات داشتن قند نامطلوب ساکاروز اجتناب کرده و به جای آن میوجات استفاده شود و در عین حال سعی گردد مصرف موز را کاهش داده و از آب پرتقال به جای خود پرتقال استفاده شود.
4- میزان مصرف نمک باید محدود بوده (علی الخصوص در بیماران مبتلا به فشار خون ) و در اینحالت باید ازس میزان مصرف نمک در غذا بصورت معمولی بوده , از نمک پاشیدن روی غذا پرهیز شود و از خوردن موادی مانند انواع غذاهای fast food و همچنین چیپس , شور, سس ها , انواع سوپهای اماده انواع کنسروهای گوشتی از جمله تن ماهی ,سوسیس وکالباس کره بادام زمینی , کراکر ها کره بادام زمینی, الکل پرهیز گردد.
5- به جای پخت انواع غذاهابه صورت سرخ شده از نوع بخار شده و کباب شده استفاده شود.
6- در مصرف انواع شیر ماست به علت وجود چربیهای حیوانی از نوع کم چرب آن استفاده شود
غذاهای مطلوب در بیماران دیابتی
مصرف مواد غذایی حاوی فیبر های محلول مانند انواع عدس و نخود و لوبیا جو , جو دو سر غلات , ذرت , مرکبات و سیب درختی باعث اثرات مثبتی مانند کاهش میزان قند خون و بهبود حساسیت به انسولین و کاهش میزان کلسترول و LDL میگردد.
غذاهای حاوی ویتامین C در تنظیم قند خون موثرمیباشد
منابع عمده این ویتامین عبارتند از : فلفل سبز , گوجه فرنگی وآب لیمو و آب نارنج میباشد همچنین سایر مرکبات مانند بادام سیب زرد آلو موز خربزه انار هلو گلابی جعفری نخود تره تیزک توت فرنگی انبه مفید میباشد .
همچنین گفته میشود غذاهای حاوی ویتامین B در تنظیم قند خون موثرمیباشد
منابع عمده این بیشتر درانواع گوشت و لبنیات دیده میشوند و منابع عمده گیاهی عبارتنداز :
غلات( مانند گندم , جو و جو دوسر)
مغز دانه ها ( بادام بادام زمینی گردو قندق و پسته )
سبزیجات (مانند پیاز کاهو کاسنی هویج اسفناج کلم نخود سبز , سویا ,باقلا سیب زمینی مارچوبه , ذرت و مخمر آبجو)
میوجات ( سیب , گلابی , آلبالو , گیلاس , هلو , خرما, موز , نارنج , )
نقش گیاهان دارویی در درمان بیماران دیابتی
طب گیاهی غربی
گیاهان خوراکی : برگ زیتون , شنبلیله , پیاز , بابا آدم تره تیزک , بولاغ اوتی
این گیاهان بصورت خوراکی و یا پودر و خشک شده مصرف میگردند
عسل اقاقیا : (برای مبتلایان به دیابت تیپ دو )
آب یا شربت گیاهانی مانند : مورد , کلم, سیب زمینی ,گزنه , بولاغ اوتی
طب سنتی ایران
در منابع طب سنتی ایران از آب هویج و شلغم و پیاز تره تیزک و بولاغ اوتی تمشک بعنوان بهترین داروهای گیاهی دارای نوعی انسولین گیاهی هستند در درمان دیابت نام برده شده
دم کرده بیست و پنج گرم برگ خشک گردو و صرف یک بوان در صبح و شب دارای اثرات مفیدی در کنترل بیماری دیابت میباشد .
در منابع طب سنتی ایران از میوه هایی مانند توت فرنگی , گلابی , پرتقال , انگور بعنوان میوه های خوراکی مناسبی نام برده شده که قند حاوی آنها برای دیابت مضر نمی باشد .
آبغوره و گیاه قره قات که میوه ای است که در آذربایجان میروید در درمان دیابت بسیار موثر است
اسانس ها : اکالیپتوس , مریم گلی , درخت عرعر
این موادرا میتوان بصورت دم کرده غلیظ شده و یا قطره روغنی مصرف نمود
مخمر آبجو :
در کنترل دیابت بسیار موثر بوده و بصورت 1تا3 قرص در روز یا بصورت پودر همراه غذا مصرف میشود .
به مادران باردار که دچار دیابت بارداری و یا چربی خون هستند توصیه می کنیم
تغذیه دوران بارداری و رژیم غذایی کاهش چربی خون را در کنار رژیم غذایی دیابت استفاده نمایند